"Gracias, Grecia" Nuestra herencia ("Thank you Greece" Our heritage)(Su...

ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ~ ΛΕΚΚΑΣ ~ ΚΩΤΤΗ .

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΡΩΣΙΑΣ @ ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ-Правда: Το “Αστέρι του Βορρά” ξανά στη Μεσόγειο

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΡΩΣΙΑΣ @ ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ-Правда: Το “Αστέρι του Βορρά” ξανά στη Μεσόγειο:   Ίννα Σόμπολιεβα , combined report Η Ρωσία σκοπεύει να “ξανακατεβάσει” τις ναυτικές της δυνάμεις στη Μεσόγειο. Θεωρείται βέβαιον ότι...

Ο ΒΑΡΝΑΛΗΣ ΧΩΡΙΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ...

Την Τρίτη 20 Νοεμβρίου ο Ηρακλής Κακαβάνης και οι εκλεκτοί καλεσμένοι του παρουσίασαν στην Καισαριανή το βιβλίο του που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΕΝΤΟΣ, με τον εύστοχο τίτλο "Ο άγνωστος Βάρναλης και 19 αδημοσίευτα ποιήματά του". Συντονιστής της βραδιάς ήταν ο δημοσιογράφος του Ριζοσπάστη Νίκος Μπογιόπουλος.

Παραβρέθηκαν αρκετοί εκπρόσωποι Μέσων Ενημέρωσης και bloggers. Ανάμεσά τους ο παλαίμαχος αγωνιστής ζωγράφος Γιώργος Φαρσακίδης, Ο Γιώργος και η Ηρώ Σγουράκη δημιουργοί της εκπομπής «Μονόγραμμα», ποιητές και λογοτέχνες της νεότερης γενιάς. 

Ένα βιβλίο που, όπως είπε, η Γεωργία Λαδογιάννη έχει πολλές αρετές. Από την πρώτη του αράδα μέχρι την τελευταία περιέχει μικρούς και μεγάλους θησαυρούς. Με το υλικό που περιέχει θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά βιβλία.

Μια εκδήλωση ζεστή, που στους παλαιότερους δημοσιογράφους θύμισε «εκδηλώσεις της δεκαετίας του '70, όπου άκουγα καινούργια πράγματα». «Ήταν τόσο όμορφα χτες, τόσο ζεστά και φιλικά που συγκινήθηκα. Με γύρισαν σε άλλες εποχές, σε πολύ καλές εποχές». «Ήταν μια σπίθα απαραίτητη, για να ανάψουμε φωτιές σήμερα». Αυτά ήταν μερικά από τα σχόλια των παρευρισκομένων δημοσιογράφων.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με θεατρική απόδοση από τους ηθοποιούς Στέλιο Γερανή και Κατερίνα Φωτιάδου ενός σατιρικού κειμένου του Βάρναλη, με τίτλο «Λόγια και πράξις». Ένα κείμενο που δείχνει ότι ο Βάρναλης ανακάλυψε την αποξένωση του λόγου πριν από τον Μπρεχτ. Συνεχίστηκε με τις ομιλίες των Γιώργου Σαρρή, Γεωργίας Λαδογιάννη και Διονύση Τσακνή με συντονιστή τον δημοσιογράφο Νίκο Μπογιόπουλο. Η Γεωργία Λαδογιάννη, επίκουρος καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων, είναι η μόνη στο πανεπιστήμιο που διδάσκει Βάρναλη ως ποιητή και ως κριτικό της Λογοτεχνίας.

Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στον λαϊκό και αυθόρμητο χαρακτήρα του Βάρναλη, που έζησε πέρα από κάθε σεμνοτυφία και σοβαροφάνεια, ανατρεπτικός και σαρκαστικός σε όλα του. Μίλησαν για τον Βάρναλη που, στα είκοσί του, χάλαγε τον κόσμο μαζί με τους άλλους μποέμ νέους ποιητές στα καφενεία του λόφου της Δεξαμενής, κι ύστερα κατέβαιναν έτσι για την τρέλα με τα πόδια μέχρι το Φάληρο. Αυτός που «την εποχή των ανοιξιάτικων ερώτων» έκανε καντάδες στην οδό Δεινοκράτους μαζί με τους άλλους ποιητές, που «αγαπούσαν εξ αποστάσεως», μάταια πάντα, την ίδια γυναίκα. Αυτός που, από τους πρώτους, ακολούθησε τον λαό στο δρόμο της επανάστασης, οδηγητής του να κρατά το φως που πάντα καίει. «Φωνή του λαού και παππού των λαϊκών αγώνων», τον χαρακτήρισε ο Ρίτσος. Αυτός που έδωσε τη μάχη με τον ιδεαλισμό στις δεκαετίες του 1920 και 1930, πρωταγωνιστής στα «Αθεϊκά» και πέτρα του σκανδάλου στα «Μαρασλειακά», ο πάντα αμετανόητος κομουνιστής, που, στο πρόσωπό του, συναντήθηκαν η επαναστατική τέχνη και η υψηλή αισθητική.

Όπως επισήμανε ο Νίκος Μπογιόπουλος, «(...) ο κομουνιστής Βάρναλης έγραψε με πλήρη επίγνωση ότι «όλες οι τέχνες "πολιτεύονται", είτε το ξέρουνε είτε όχι, είτε τους φαίνεται είτε όχι. Κι η επαναστατική τέχνη "πολιτεύεται" - έλεγε ο Βάρναλης - με τη διαφορά, πως το ξέρει. Γιατί αν είναι κανείς συντηρητικός από κοινωνική Συνήθεια, γίνεται επαναστάτης μονάχα από γνώση της πραγματικότητας και από αντίδραση στη Συνήθεια».

«Ο Κ. Βάρναλης ήταν από τους ποιητές που φρόντιζε όσο λίγοι να ακονίζει το ποιητικό του μαχαίρι. «Γράφω με δύσκολο τρόπο εύκολα πράματα. Γράφω λίγο έλεγε», τόνισε ο Γιώργος Σαρρής και συνέχισε: «Έψαχνε λέξεις, ρίμες, ήχους, ρυθμούς. Και, φυσικά, νοήματα μαζί με το παίδεμα πάνω στη γλώσσα. Η γλώσσα του Κ. Βάρναλη είναι μια γλώσσα από πέτρα και κρασί, από ήλιο, χώμα που σηκώνει ο άνεμος μες στην πρωινή θολούρα, σ' ένα δρόμο πλάι στα λιόδεντρα, γεμάτη πόνο, αλλά και γέλιο βροντερό του εργάτη. Μια γλώσσα απλή, καθημερινή μα πλημμυρισμένη από βαθιά αγάπη για τον λαό με όλα τα καλά και τα κακά του (...) Η ποίηση αλλά και η ζωή του Βάρναλη είναι πλημμυρισμένες από την πίστη στη νίκη του ανθρώπου. Του απλού, λαϊκού ανθρώπου που παλεύει, που αγαπάει, που μεθάει και γλεντάει, που αγωνίζεται να κερδίσει αυτό που του αξίζει κι έτσι ανυψώνεται και κάθεται στο πλάι του Θεού και του μιλάει στον ενικό, του ανθρώπου που κυλιέται στ' ανθρώπινα χωρίς καμιά ενοχή. Αυτός ήταν ο Βάρναλης».

Η Γεωργία Λαδογιάννη, με το πάθος της αγάπης για την ποίηση, μίλησε για τον ποιητή που τον απασχόλησαν οι στοιχειωμένοι πόθοι του λαού όπως και τον Σολωμό. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πλαίσιο συζήτησης που θέτει το βιβλίο για τα ποιήματα «Καλός πολίτης» και «Εξαγνισμός» - δύο ποιήματα γραμμένα στα τέλη της δεκαετίας του '20 - ποιήματα σημαδεμένα από την ιστορία, με τα οποία ο Βάρναλη μετά το «Φως που καίει» αποφασίζει να γίνει δεύτερη φορά στόχος. Ο «Καλός πολίτης» είναι μια καλλιτεχνική κορύφωση στην απεικόνιση του μικροαστού.

Ο Διονύσης Τσακνής, στην ιδιαίτερα σύγχρονη και επίκαιρη ομιλία του, χαρακτήρισε το βιβλίο χρήσιμο για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή φέρνει τον εραστή της ποίησης του Βάρναλη και της στάσης ζωής του σε επαφή με άγνωστες πλευρές του και δεύτερον, συμβάλλει στην προβολή του πολιτισμού της Αριστεράς, όπου ο Βάρναλης είναι το βαρύ πυροβολικό. Στο πρόσωπό του, συμβολίζεται η ταύτιση λόγου και έργου της μαχόμενης ελληνική διανόησης στο πλάι του ταξικού κινήματος της εποχής. Στα ζητήματα που απαντά ο διανοητής Βάρναλης είναι ζητήματα που θέτει το ίδιο το ταξικό κίνημα. Το παράδειγμα της δίωξής του στα "Μαρασλειακά" και αργότερα στα 1955 με τη στάση του στη δίκη Λουντέμη όπου έθεσε το μέτρο της στάσης του λογοτέχνη. Ο Δ. Τσακνής διάβασε ένα απόσπασμα από την κατάθεση του Βάρναλη στη δίκη, η οποία περιέχεται στο βιβλίο ως ένα ενδεικτικό παράδειγμα του πολιτισμού της Αριστεράς. Εκεί ο Βάρναλης έθεσε τρία ερωτήματα: Ο λογοτέχνης, ζώντας σε μια κοινωνία αδικίας, με ποιον θα πάει, με τους αδικητές ή με τους αδικημένους; Αν ο λαός πέσει στα δεινά της τυραννίας με ποιους θα συνταχθεί; Με τον τυραγνισμένο ή με τον τύραννο. Αν η πατρίδα πέσει σε εθνική σκλαβιά ποιους θα βοηθήσει; Τους κατακτητές ή τους κατακτημένους;

Παραθέτω ένα απόσπασμα από το ποίημα με τίτλο ΣΑΠΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Πήδα, οργισμένη θάλασσα στον όχτο
και σάρωσε τη Σάποια Πολιτεία!
Μα αφτόναι, ω Λαοθάλασσα, δικό σου
χρέος και πολυ σαι δυνατότερή μου.

Σηκώσου, να σαρώσεις μια για πάντα
ξένον Αφέντη, ντόπιο Παραγιό του.
Κι άμα θα λείψει η ανώνυμη γενιά τους,
οι άντρες την Πολιτεία θα ξαναχτίσουν.

Άλλο ένα απόσπασμα από το ποίημα [ΤΟ "ΟΧΙ" ΤΟΥ ΛΑΟΥ]
Όλ' οι λαοί κι όλοι μικροί μεγάλοι κάθε τόπου
που αγωνιστήκανε να σώσουν την τιμή τ' ανθρώπου
μα πιότερο ο ελληνικός, ο πρώτος μες τους πρώτους
πρώτος μέσα στους νικητές και μες τους αλυτρώτους.

Νίκος Μπελογιάννης : Ξεκλείδωσε την Ιστορία με ένα χαμόγελο κι ένα γαρούφαλλο

Αφιέρωμα  στα 61 χρόνια από την εκτέλεση του Ν.Μπελογιάννη, Δ.Μπάτση, Ν.Καλούμενου και Ηλ.Αργυριάδη

 " Aπ’ όλες τις σπορές που ρίχνονται στη γη,
Το αίμα των ηρώων δίνει την πιο πλούσια σοδειά»

Ονορέ ντε Μπαλζακ

Του Περικλή Καπετανόπουλου
Δημοσιογράφου-ιστορικού ερευνητή

Ξημερώματα της 30^ης Μαρτίου 1952, στις 4.12 το πρωί,   ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοι του Δημήτρης Μπάτσης, Νίκος Καλούμενος και Ηλίας Αργυριαδης, έπεσαν νεκροί από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος ΕΣΑ , πίσω από το νοσοκομείο «Σωτηρία», κοντά στη λεωφόρο Μεσογείων, στο συνήθη τόπο εκτελέσεων , στο Γουδί.
Λίγο πριν,  όταν τα αυτοκίνητα του εκτελεστικού αποσπάσματος έφτασαν στο τόπο της εκτέλεσης οι φυματικοί της «Σωτηρίας» σκαρφάλωσαν στα παράθυρα και άρχισαν να φωνάζουν, μέσα στη νύχτα επίμονα : «Όχι άλλο αίμα δολοφόνοι».
Αργότερα   σαν ξημέρωσε, οι πρώτοι  βιαστικοί διαβάτες, είδαν να φεύγει από τη «Σωτηρία» ένα ανοιχτό αυτοκίνητο της δημαρχίας,  με κατεύθυνση προς το Γ Νεκροταφείο, αφήνοντας πίσω του πάνω στη βρεγμένη άσφαλτο, μια  λεπτή κόκκινη  γραμμή από το αίμα των εκτελεσμένων.
Η αποστολή
Ο Ν. Μπελογιάννης, αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, έφτασε παράνομα στην Αθήνα δέκα περίπου μήνες μετά τη λήξη του εμφυλίου (Αύγουστός 1949) , στις αρχές Ιούνη του 1950.  Αποστολή του ήταν η  ανασυγκρότηση των  κομματικών οργανώσεων που είχαν σχεδόν διαλυθεί μετά τη σύλληψη από την Ασφάλεια του  ανώτερου στελέχους του ΚΚΕ Στέργιου Αναστασιάδη και την εξάρθρωση του μεγαλύτερου μέρους του παράνομου μηχανισμού, σε Αθήνα και Πειραιά. Παράλληλα ο Μπελογιάννης κινήθηκε για την δημιουργία νόμιμου  πολιτικού κόμματος , για να στεγάσει  τις εκατοντάδες χιλιάδες αγωνιστών, όπως  και έγινε το 1951 με την ΕΔΑ.   Για το σκοπό αυτό είχε  αρκετές συναντήσεις  με παλιούς  πολιτικούς  (1)  του δημοκρατικού αστικού χώρου.  Τους λίγους μήνες που μεσολάβησαν μέχρι την  σύλληψη του, ο Μπελογιάννης  πάλεψε μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες  ώστε να εκπληρώσει την αποστολή  που του είχε ανατεθεί.
«Ξεκαθαρίζω και ανασυγκροτώ αυτό που υπάρχει - έγραφε σ' ένα από τα πρώτα τηλεγραφήματα που έστειλε στην ηγεσία του ΚΚΕ  στο εξωτερικό- και προσπαθώ να χτίσω άλλο παράλληλα. Δυνατότητες πολλές, προοπτική μου αισιόδοξη» (2)
Η αισιοδοξία του Μπελογιάννη απόρρεε όμως  περισσότερο από τη δική στάση απέναντι στη ζωή, παρά από την ρεαλιστική αποτίμηση της πραγματικότητας. Οι συνθήκες  που είχαν διαμορφωθεί στην Ελλάδα μετά τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου  χαρακτηρίζονταν από εκτελέσεις, φυλακίσεις και διώξεις σε βάρος των μελών και οπαδών του ΚΚΕ και της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης. Μετά τη σύλληψη του Αναστασιάδη, την ευθύνη του παράνομου μηχανισμου (για την ακρίβεια, ότι είχε απομείνει από αυτόν)  ανέλαβε ο Νίκος Πλουμπίδης (Μπάρμπας) μέλος της Κ.Ε του ΚΚΕ.
Η σύλληψη
Η σύλληψη του Ν. Μπελογιάννη πραγματοποιήθηκε   στις 20 Δεκέμβρη του 1950, στο σπίτι ενός συνδέσμου-φοιτητή στη Νεάπολη Εξαρχείων (και σημερινού εκδότη)  αλλά η Ασφάλεια την ανακοίνωσε  δεκαπέντε μέρες  αργότερα, στις 5 Γενάρη 1951. Αμέσως μόλις οι σύντροφοι του Μπελογιάννη αντιλήφθηκαν τη σύλληψη του, δημοσιοποίησαν το όνομα του, μαζί με αυτό της Έλλης Ιωαννίδου (πιάστηκε λίγο αργότερα από το Μπελογιάννη στο ίδιο σπίτι) στην εφημερίδα «Δημοκρατικός», για να τους προφυλάξουν από την «εξαφάνιση», κάτι που συνηθιζόταν εκείνα τα χρόνια από την Αστυνομία  και το  παρακράτος..
Η πρώτη δίκη
 Η πρώτη δίκη του Ν. Μπελογιάννη και 92 ακόμη συντρόφων του άρχισε, στο έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών, στις 19 Οκτώβρη 1951 και ολοκληρώθηκε στις 16 Νοέμβρη του ιδίου έτους. Οι κατηγορούμενοι αντιμετώπισαν την κατηγορία ότι παραβίασαν τον Α.Ν. 509, το νόμο δηλαδή με τον οποίο βγήκε, και τυπικά, παράνομο το ΚΚΕ το Δεκέμβρη του 1947. Από την αρχή της δίκης  ήταν φανερό σε όλους όσους την παρακολούθησαν (συνηγόρους υπερασπίσεως, έλληνες δημοσιογράφους, ξένους ανταποκριτές)  πως επρόκειτο για μια πολιτική δίκη και πως οι κατηγορούμενοι δικάζονταν μόνο για τις  πολιτικές τους πεποιθήσεις τους.
«Είμαι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ - είπε στην απολογία του ο Ν. Μπελογιάννης - και ακριβώς για την ιδιότητά μου αυτή δικάζομαι, γιατί το Κόμμα μου παλεύει και χαράζει το δρόμο της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας. Στο πρόσωπό μου δικάζεται η πολιτική του ΚΚΕ». (3)
Το γεγονός  όμως αυτό, ότι δηλαδή η δίκη ήταν ξεκάθαρα πολιτική, κατέστησε στην πράξη ανεφάρμοστη την απόφαση του Εκτάκτου  Στρατοδικείου βάσει της οποίας ο Ν. Μπελογιάννης και 11 ακόμη σύντροφοί του (από τους 92) καταδικάστηκαν σε θάνατο.
Ο πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας στις 17 Νοεμβρίου 1951, μετά τη πρώτη δίκη του Μπελογιάννη δήλωσε : « Ο Μπελογιάννης και οι μετ΄αυτού καταδικασθέντες σε θάνατο από το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών δεν πρόκειται να εκτελεστούν . Απόφασις της Κυβερνήσεως είναι, οτι δι΄αδικήματα διαπραχθέντα  προ της 1^ης Νοεμβρίου 1951, οποτε η παρουσα Κυβέρνησις δεν ευρίσκετο εις την αρχήν, αι τυχόν επιβαλλομεναι ποιναι δια κομμουνιστικήν δράσιν  θα υπηγοντο εις την ρυθμισιν η οποια είχε συμφωνηθή  δι΄όλας τας μέχρι τούδε επιβληθείσας και μη εκτελεσθείσας πανατικάς ποινάς».(4)
Ο ξένος παράγοντας όμως  που εκείνη την εποχή καθοδηγούσε –απροκάλυπτα- τα ελληνικά πολιτικά πράγματα, δεν επιθυμούσε την ομαλοποίηση της πολιτικης ζωής στην Ελλάδα και την συμφιλίωση των χθεσινών αντιπάλων του Εμφυλίου. Η Ελλάδα αποτελούσε για τους Αμερικανούς το πρώτο  πεδίο εφαρμογής των ψυχροπολεμικών στρατηγικών τους , στην αντιπαράθεση τους με τη Σοβιετική Ένωση. Ήθελαν αίμα, νέο αίμα να χωρίσει και πάλι τους Έλληνες τρία χρόνια μετά την ήττα και την υποχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού.
Οι ασύρματοι και η δευτερη  δίκη
Έτσι οργάνωσαν μια δεύτερη δίκη του Ν. Μπελογιάννη και των συντρόφων του, αυτή τη φορά στο Τακτικό Στρατοδικείο με την κατηγορία της διάπραξης του αδικήματος της κατασκοπίας σε βάρος της Ελλάδας. Για να μπορέσουν όμως να στήσουν αυτή τη νέα κατηγορία προχώρησαν με πομπώδη τρόπο στην αποκάλυψη των ασυρμάτων του Κόμματος στη Βίλα «Αύρα» στη Γλυφάδα και στο σπίτι του παλιού κομμουνιστή Ν. Καλούμενου στην Καλλιθέα.

Οι ασύρματοι στη Γλυφάδα και στην Καλλιθέα ανακαλύφθηκαν στις 14 και 15 Νοέμβρη του 1951, ακριβώς με το τελείωμα της πρώτης δίκης του Ν. Μπελογιάννη και των 92 συντρόφων του. Οι ασύρματοι ήταν γνωστοί στην Ασφάλεια από το 1949. Όμως αντί να γίνουν συλλήψεις επιλέχθηκε να εξασφαλιστεί χαφιές στον κομματικό μηχανισμό, ούτως ώστε να μαθαίνουν οι κρατικές υπηρεσίες τις κομματικές εντολές και πληροφορίες (5).  Επίσης  με  «διαρροή» προς τον Τύπο από τις αστυνομικές αρχές, αποκαλυπτόταν  πως το σπίτι του Ν. Καλούμενου στην Καλλιθέα - όπου ανακαλύφθηκε η δεύτερη γιάφκα ασυρμάτων - παρακολουθούνταν από πολύ καιρό πριν από την ΚΥΠ.(6)

Για άραγε   έσπευσε η Κυβέρνηση και οι αστυνομικές αρχές της εποχής, να φορτώσουν στη πλάτη του Μπελογιάννη και την κατηγορία της κατασκοπείας, αφού ήταν ήδη καταδικασμένος σε θάνατο, από την πρώτη δίκη;

Η απάντηση βρίσκεται  στην πληροφορία που έστειλε στην ελληνική κυβέρνηση ο αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ Α.Κύρου(7), και συνιστούσε  να δικάζουν τους κομμουνιστές με την κατηγορία του κατασκόπου «και τούτο ανεξαρτήτως εάν η κατηγορία προέκυπτε από τα στοιχεία τα οποία είχαν υπόψη της η ασκούσα τη δίωξη αρμοδία στρατιωτική αρχήν». Έτσι επανήλθε σε ισχύ ο Α.Ν. 375/1936 περί κατασκοπίας που είχε θεσπίσει η δικτατορία Μεταξά βάσει του οποίου σύρθηκαν εκ νέου στο- τακτικό αυτή τη φορά- στρατοδικείο ο Ν. Μπελογιάννης, οι καταδικασθέντες σύντροφοί του από την πρώτη δίκη, καθώς και όσοι συνελήφθησαν στο πλαίσιο της υπόθεσης των ασυρμάτων.

 Ο  ρόλος του Παλατιού

Η δεύτερη δίκη ξεκίνησε στις 15 Φεβρουαρίου και τελείωσε την 1η Μάρτη του 1952. Ο Μπελογιάννης και άλλοι επτά σύντροφοί του (ανάμεσά τους και οι Δ. Μπότσης, Η. Αργυρόηχης και Ν. Καλούμενος που αντίκρισαν μαζί του το εκτελεστικό απόσπασμα) καταδικάστηκαν σε θάνατο.  Προσέφυγαν στο Συμβούλιο Χαρίτων  το οποίο  συνεδρίασε το απόγευμα της Παρασκευής 28 Μάρτη 1952 και αργά τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας έβγαλε απόφαση με την οποία απέρριπτε τις αιτήσεις χάριτος των Μπελογιάννη, Αργυριάδη, Καλούμενου και Μπάτση. Την επομένη, Σάββατο 29 Μάρτη, αργά το βράδυ, ο βασιλιάς Παύλος κοινοποίησε στην κυβέρνηση την απόφασή του με την οποία ενέκρινε την απόφαση του Συμβουλίου Χαρίτων. Αμέσως κινήθηκε η διαδικασία και σε λίγες ώρες, χαράματα της Κυριακής, μέρα που δεν εκτελουσαν  ούτε οι Γερμανοί, οι τέσσερις αγωνιστές οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Κυβέρνηση Πλαστήρα

 Σ' όλα αυτά η κυβέρνηση Πλαστήρα δεν μπορούσε να έχει άγνοια. Συνεπώς όταν ο βασιλιάς ενέκρινε τις θανατικές καταδίκες των τεσσάρων, η κυβέρνηση Πλαστήρα έσπευσε να πραγματοποιήσει τις εκτελέσεις. Σε όλο τον κόσμο, σε Δύση και Ανατολή,  το προηγούμενο διάστημα εκατομμύρια  επώνυμοι και ανώνυμοι, με τηλεγραφήματα, με δηλώσεις, με συνεντεύξεις  στις εφημερίδες και στα ραδιόφωνα,  ζητούσαν από την ελληνική κυβέρνηση, να μην προχωρήσει στις εκτελέσεις. Τελικά το έγκλημα διεπράχθη. Έτσι θέλησαν οι Αμερικανοί , το Παλάτι και η εγχώρια αντίδραση. Για την ιστορική αλήθεια, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι μέλη της Κυβέρνησης Πλαστήρα αντέδρασαν στη εκτέλεση. Όμως μόνο ο υφυπουργός Τύπου κ. Ιωσήφ, παραιτήθηκε τελικά από τη θέση του, όπως είχε υποσχεθεί ότι θα πράξει, σε περίπτωση εκτέλεσης του Μπελογιάννη  στη τρα γική  μητέρα του, Βασιλική Μπελογιάννη.

Μήνυμα της μάνας του Μπελογιάννη

«Άνθρωποι σ΄ολη τη γη, η ματωμένη καρδιά μας μάνας , που οι δήμιοι ιμπεριαλιστές δολοφόνησαν άτιμα και άνανδρα το μονάκριβο παιδί της, θέλει να εκφράσει  την ευγνωμοσύνη της,  σε εσάς, που απλώσατε τα τίμια χέρια σας για να σώσετε το παιδί μου από το εκτελεστικό απόσπασμα. Ας γίνει το αίμα του παιδιού μου σημαία της ειρήνης και της ευτυχίας των λαών σας και του λάου μας.Γι’ αυτά έζησε και μαρτύρησε. Για τα ιδανικά της ειρήνης πάλεψε και πρόσφερε ολοκαύτωμα τη ζωή του.  Είθε το αίμα του, που πότισε τούτη τη σκλαβωμένη γη, να θρέψει μόνο λουλούδια της ειρήνης. Και το χαμόγελο του να γίνει δώρο στα παλικάρια όλου του κόσμου να μην κλάψουν πια άλλες μητέρες στη γη.

Η σπαραγμένη από το πόνο

 μα περήφανη για το γιό της μάνα

Βασιλική Μπελογιάννη»

Αντί επιλόγου…

«Σύντροφέ μου σκοτωμένε                          

Που τη μνήμη σου να βάλω                        

Να μην ξαχνιστεί σαν ίσκιος                        

Να μη σβήσει σαν αχνάρι   

Θα τη σπείρω στα χωράφια

 να χλοϊζουν, να καρπίζουν

 θα τη σπείρω και στη δάφνη 

να μιλάν, να τραγουδάν»

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΩΤΑΣ

----------------------------------------------------

Βιβλιογραφία:

1.Αρχείο ΚΚΕ έγγραφο 48645
2.Στ. Κασιμάτη: «Οι Παράνομοι», εκδόσεις ΦΙΛΙΣΤΩΡ, σ. 177)
3. «ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ- η δίκη της Αλήθειας», εκδοτικό ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, σ. 87).
4. Πότης Παρασκευόπουλος, Φιλελεύθερα ανοίγματα  στην Ελλάδα μετά τον Εμφύλιο, σ.173, εκδόσεις Φυτράκης
5. Εφημερίδα «Καθημερινή» 17/1/1951
6. «Καθημερινή» 22/1/1951
7. «Εστία» 12/12/1951
8.ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ, εκδοτικό «ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ», σ.146-147

ΠΟΙΗΤΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ-ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΕΛΟΣ @ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΔΑΒΑΝΗΣ

ΛΕΣΧΗ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ "ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ"

   ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Σας προσκαλούμε τη Κυριακή 7 Απριλίου, στις 8 μ.μ, στην αίθουσα εκδηλώσεων

 του Άλσους «Δημήτρης Κιντής» στην Ηλιούπολη (Υδρας και Μνησικλέους), σε ένα ποιητικό διάλογο ανάμεσα στο Νίκο Καραβέλο και τον Αλέξανδρο Αρδαβάνη.

Την εκδήλωση θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Περικλής Καπετανόπουλος.

Мы из будущего

The Sacred War - Red Army Choir

Бессмертный гарнизон.

Враги сожгли родную хату...(Владимир Азязов)

ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ Ὁ γκρεμιστής

Ἀκοῦστε. Ἐγὼ εἶμαι ὁ γκρεμιστής, γιατί εἶμ᾿ ἐγὼ κι ὁ κτίστης,
ὁ διαλεχτὸς τῆς ἄρνησης κι ὁ ἀκριβογιὸς τῆς πίστης.
Καὶ θέλει καὶ τὸ γκρέμισμα νοῦ καὶ καρδιὰ καὶ χέρι.
Στοῦ μίσους τὰ μεσάνυχτα τρέμει ἑνὸς πόθου ἀστέρι.
Κι ἂν εἶμαι τῆς νυχτιᾶς βλαστός, τοῦ χαλασμοῦ πατέρας,
πάντα κοιτάζω πρὸς τὸ φῶς τὸ ἀπόμακρο τῆς μέρας.
ἐγὼ ὁ σεισμὸς ὁ ἀλύπητος, ἐγὼ κι ὁ ἀνοιχτομάτης·
τοῦ μακρεμένου ἀγναντευτής, κι ὁ κλέφτης κι ὁ ἀπελάτης
καὶ μὲ τὸ καριοφίλι μου καὶ μὲ τ᾿ ἀπελατίκι
τὴν πολιτεία τὴν κάνω ἐρμιά, γῆ χέρσα τὸ χωράφι.
Κάλλιο φυτρῶστε, ἀγκριαγκαθιές, καὶ κάλλιο οὐρλιάστε, λύκοι,
κάλλιο φουσκῶστε, πόταμοι καὶ κάλλιο ἀνοῖχτε τάφοι,
καί, δυναμίτη, βρόντηξε καὶ σιγοστάλαξε αἷμα,
παρὰ σὲ πύργους ἄρχοντας καὶ σὲ ναοὺς τὸ Ψέμα.
Τῶν πρωτογέννητων καιρῶν ἡ πλάση μὲ τ᾿ ἀγρίμια
ξανάρχεται. Καλῶς νὰ ῾ρθῆ. Γκρεμίζω τὴν ἀσκήμια.
Εἶμ᾿ ἕνα ἀνήμπορο παιδὶ ποὺ σκλαβωμένο τό ῾χει
τὸ δείλιασμα κι ὅλο ρωτᾷ καὶ μήτε ναὶ μήτε ὄχι
δὲν τοῦ ἀποκρίνεται κανείς, καὶ πάει κι ὅλο προσμένει
τὸ λόγο ποὺ δὲν ἔρχεται, καὶ μία ντροπὴ τὸ δένει
Μὰ τὸ τσεκοῦρι μοναχὰ στὸ χέρι σὰν κρατήσω,
καὶ τὸ τσεκοῦρι μου ψυχὴ μ᾿ ἕνα θυμὸ περίσσο.
Τάχα ποιὸς μάγος, ποιὸ στοιχειὸ τοῦ δούλεψε τ᾿ ἀτσάλι
καὶ νιώθω φλόγα τὴν καρδιὰ καὶ βράχο τὸ κεφάλι,
καὶ θέλω νὰ τραβήξω ἐμπρὸς καὶ πλατωσιὲς ν᾿ ἀνοίξω,
καὶ μ᾿ ἕνα Ναὶ νὰ τιναχτῶ, μ᾿ ἕνα Ὄχι νὰ βροντήξω;
Καβάλα στὸ νοητάκι μου, δὲν τρέμω σας ὅποιοι εἶστε
γκρικάω, βγαίνει ἀπὸ μέσα του μιὰ προσταγή: Γκρεμίστε!

A. German - Gori, gori moya zvezda

March of the defenders of Moscow

March of Soviet Tankists

March of Stalin's Artillery

Ουδείς σε βιάζει άμα δεν του κουνάς τον κώλο σου...

Σε μεγάλη αμηχανία βρίσκεται η κυβέρνηση. Αρα θα γίνει πιοεπικίνδυνη.

Οταν μάλιστα την αμηχανία συνοδεύει η ανοησία, αρχίζουν οιαπιθανότητες.

Γιατί, φέρ’ ειπείν, να χαρατσώνουν ου μην και να φορολογούν τους 18χρονους και τις 18χρονες και να μη φορολογούν τα βρέφη;

Γιατί να μη βγαίνουν τις νύχτες καρακόλια και να σημαδεύουν με ένανκόκκινο σταυρό τις πόρτες των σπιτιών που έχουν ή κρύβουν βρέφη, βυζανιάρικα κι άλλους εχθρούς του Σχεδίου Ανασυγκρότησης της χώρας;

Γιατί να μην περνάει ύστερα απ’ τις σημαδεμένες πόρτες ο έφορας, ο κ.Βρούτσης, ο κ. Βορίδης (που είναι και υπέρ της θανατικής ποινής) να κάνουνχαρατσοπαιδομάζωμα;

Κι όποιος δεν έχει να πληρώσει, επιστράτευση! Γιατί δηλαδή επιστράτευσαν μόνον τους ναυτεργάτες;

Επιστράτευση και γερμανικό νούμερο για όλους - καλύτεροι είναι οι γεωργοί απ’ τους ναυτεργάτες και τσινάνε; Τα μουλάρια τσινάνε, όχι τα τρακτέρ! Τα τρακτέρ τούς σκάνε τα λάστιχα οι Τσουκατοστουρναραίοι!

Και με την ευκαιρία, γιατί να μην καταργηθούν οι απεργίες; Ποιος είσαι εσύ, κύριε, και απεργείς εις βάρος του κοινωνικού συνόλου;

Παίρνεις λίγα; Οι άλλοι παίρνουν λιγότερα, κακομαθημένε! Και υπάρχουν κι άλλοι που δεν παίρνουν τίποτα! Αντί να ευχαριστείς τον θεό, τηΔΗΜΑΡ και την κυρία Χριστοφιλοπούλου που έχεις ακόμα δουλειά, γκρινιάζεις κιόλας ότι δεν πληρώνεσαι στην ώρα σου, ή ότι είσαι μήνες απλήρωτος!

Δεν βλέπεις, ανόητε, ότι τελειώνει η μετενέργεια, ότι πάνω από 600.000 εργαζόμενοι θα υποστούν μειώσεις έως και 30% - τι θέλεις επιτέλους;

Δεν βλέπεις τα σχολεία, κακομαθημένε; Λειτουργούν στη βάση τουφιλότιμου των καθηγητών. Δεν βλέπεις τα νοσοκομεία; Λειτουργούν στη βάση του φιλότιμου των γιατρών. Εσύ πόσα θέλεις, ρε, για να αποκτήσειςφιλότιμο; Καλύτερος είσαι απ’ τους δασκάλους ή τους γιατρούς;

Αλλά δεν φταις εσύ! Εμείς φταίμε που σε γδέρνουμε για να σεσώσουμε και η αφεντιά σου ούτε ένα ευχαριστώ!

Δεν βλέπεις τα έσοδα του κράτους που πάνε κατά διαόλου; Τριακόσιαχαρτιά μπήκαμε μέσα μόνον τον Γενάρη! Δεν ντρέπεσαι που σε αφήσαμεάφραγκον και τώρα δεν μπορείς να πληρώσεις τους φόρους σου; Και τι θα γίνει τον Φλεβάρη; Τον Μάρτη; Αμα μπούμε μέσα σόλο καπίκια έναδισεκατομμυριάκι επειδή εσύ είσαι άχρηστος, εμείς θα φταίμε πάλι για τα νέαμέτρα που θα πάρουμε;

Δεν βλέπεις ότι ούτε το ΔΝΤ μπορεί να διορθώσει τα λάθη του και θέλεις να διορθώσεις εσύ τα δικά σου; Ποιος είσαι, ρε; όταν ψήφιζες Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, νόμιζες ότι ο Ράιχενμπαχ ήταν ο Αγιος Φραγκίσκος της Ασίζης και τώρα σου ξινίζει;

Σου το λέει καθαρά ο άνθρωπος! Λάθη - ξελάθη, «καμιά αλλαγή στο πρόγραμμα προσαρμογής»! Τι άλλο να σου πει για να καταλάβεις πόσοσκλαβωμένος είσαι;

Πάψε λοιπόν να διαμαρτύρεσαι και δούλευε, όσον ακόμα έχεις δουλειά. Αλλιώς θα μας αναγκάσεις να φορολογήσουμε και τη διαμαρτυρία! κι ύστερα θα λες ότι φταίμε εμείς που σε φιμώσαμε!

Και για να τελειώνουμε! πότε θα καταλάβετε τι σας γίνεται; ειδήσειςδεν βλέπετε; Mega; ΣΚΑΪ; γιοκ; μόνο τούρκικα σίριαλ βλέπετε; Τι άλλο δηλαδή να σας πουν η Ολγα, ο Μπάμπης και τα άλλα τα παιδιά για να πεισθείτε ότι δεν σας αντέχει η οικονομία; Πρέπει δηλαδή να σας πει ο ίδιος ο κ. Μπόμπολας ή ο κ. Αλαφούζος ότι ξεμένουμε από ασθενοφόρα; ότι ο στρατός δεν έχει καύσιμα; ότι κρυώνετε στο σπίτι; Δεν το ξέρετε εσείς ότι κρυώνετε, δεν το ξέρετε ότι κακοπερνάτε; πρέπει να αναγκάζετε και τα παπαγαλάκια να σας το λένε;

Εχω βαρεθεί την γκρίνια σας. Στις επόμενες περικοπές, θα σκούζετε, στα επόμενα νέα μέτρα, θα φωνάζετε! Δεν καταλαβαίνετε ότι έτσι αμαυρώνετετην εικόνα της χώρας στο εξωτερικό; Πού θα ’ρθει ο ξένος επενδυτής ναεπενδύσει; Αμα βγάλετε εσείς λεφτά, τι θα βγάλει αυτός; μπρόκολα;

Είπα μπρόκολα και θυμήθηκα! Τι σκηνές ήταν αυτές να τρέχετε δώθε κείθε στις ουρές για τζάμπα πατάτες και τζάμπα κουνουπίδια! Είδατε κανέναν πλούσιο να κάνει κάτι τέτοιο; Μόνον οι πλούσιοι δηλαδή μπορούν να είναιαξιοπρεπείς σε αυτόν τον τόπο; τι έγινε η αρχοντιά των φτωχών; Μεαπογοητεύετε! Στο τέλος θα με αναγκάσετε να σας επιστρατεύσω. Και δεν το θέλω.

Θέλω απλώς νόμο και τάξη!

Ησυχία και υπομονή! Και καρτερία! Ουδείς σε βιάζει άμα δεν του κουνάς τον κώλο σου...

email: stathis@enikos.gr

Οι κοινωνικοί αγώνες ως υπόβαθρο της λατινοαμερικάνικης ποίησης

Στις 27 Ιανουαρίου, ο Όμιλος  Κοινωνικού Προβληματισμού και Μελέτης της Ιστορίας "ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ"  σε συνεργασία με τον Σύλλογο Μαρξιστικης Σκέψης "ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ" πραγματοποίησαν εκδήλωση αφιερωμενη στη ποίηση της Λατινικής Αμερικής. Σημερα δημοσίεύουμε την ομιλία του του Δημήτρη Καλτσώνη, επ. καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

"Τι είναι αυτό που μας γοητεύει στη Λατ. Αμερική, στη λατινοαμερικάνικη ποίηση; Όσο και αν αναζητήσει κανείς την απάντηση, θα καταλήξει πάντοτε στις ίδιες περίπου απαντήσεις.
Πρώτο, γοητεύει η εξωτική Λ. Αμερική και η ποίησή της. Η Λ. Αμερική αποτέλεσε ένα χωνευτήρι πολιτισμών, ένα αμάλγαμα του ιθαγενούς πολιτισμού, του πολιτισμού των ευρωπαίων αποίκων, του πολιτισμού των μαύρων σκλάβων που ήρθαν από την Αφρική, των Ασιατών μεταναστών. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι αυτό το τόσο οικείο αλλά και παράλληλα τόσο εξωτικό μίγμα που συγκινεί.
Δεύτερο, γοητεύει η βασανισμένη Λ. Αμερική και η ποίησή της. Οι λαοί της Λ. Αμερικής είναι ζυμωμένοι με τη μακρόχρονη ισπανική αποικιοκρατία, με την ιμπεριαλιστική επικυριαρχία. Η αγριότητα της εκμετάλλευσης, της κοινωνικής αδικίας είναι θεμελιώδη συστατικά της ζωής των λαών αυτών. Στη Λ. Αμερική υπάρχει η πλέον ανισότιμη κατανομή εισοδήματος και κοινωνικού πλούτου, η κοινωνική αδικία είναι κραυγαλέα. Όλα αυτά βρίσκουν την αντανάκλασή τους και στην ποίηση.
Τρίτο, αυτό που κυρίως γοητεύει στη Λ. Αμερική και στην ποίησή της είναι ότι είναι ανυπότακτη. Η ζωή και η ποίηση των λαών της περιοχής σηματοδοτούνται από τους κοινωνικούς αγώνες: από τους αγώνες των ιθαγενών ενάντια στην αποικιοκρατία και τον θρυλικό Τουπάκ Αμάρου μέχρι τους σύγχρονους αγώνες ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού στη Βολιβία που κόστισαν τόσους και τόσους νεκρούς και από τους αγώνες για την εθνική ανεξαρτησία του 19^ου αιώνα μέχρι τη μεξικάνικη επανάσταση, τον Αιμιλιάνο Ζαπάτα και τους σύγχρονους Ζαπατίστας.
Οι αρχές του 20ού αιώνα εισήγαγαν τη Λ. Αμερική στις σύγχρονες κοινωνικές αντιθέσεις. Το 1906 ο Λουίς Εμίλιο Ρεκαμπάρεν, πρωτοπόρος του εργατικού κινήματος στη Χιλή και γενικότερα στη Λ. Αμερική, ιδρυτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής, εκλέχτηκε βουλευτής στο Κοινοβούλιο. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι οι εφημερίδες της εποχής είχαν κυριολεκτικά δαιμονοποιήσει τον πρωτοπόρο αγωνιστή τον οποίο παρουσίαζαν σας τέρας που θα απειλούσε με τη φυσική του παρουσία τους άλλους βουλευτές.
Να πώς επέδρασε η προσωπικότητα του Ρεκαμπάρεν στο μεγάλο ποιητή Πάβλο Νερούδα: «Εγώ τότε ήμουνα 16 ή 17 χρονών, ένα πολύ αδύνατο αγόρι, κι έβλεπα τον Ρεκαβάρρεν με πουκάμισο και τους αντίχειρες χωμένους στου γιλέκου τα μανίκια να ξεκουράζεται λίγο απ’ τη δουλειά του. Ήταν τυπογράφος εκεί. Από τον καιρό εκείνο ο Ρεκαββάρεν μου είχε κινήσει την προσοχή»[1].
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1932, μετά από ένα λαϊκό ξεσηκωμό που ανέτρεψε τη δικτατορία του Ιμπάνιες, ανακηρύχθηκε η Χιλή σοσιαλιστική δημοκρατία. Αυτή η σοσιαλιστική δημοκρατία που διάρκεσε μόλις 100 ημέρες έλαβε μια σειρά μέτρα κοινωνικής πολιτικής και ανόρθωσης του βιοτικού επιπέδου του λαού τα οποία ήταν πρωτόγνωρα για τη Λ. Αμερική. Στην κυβέρνηση αυτή υπουργός Υγείας ήταν ο νεαρός γιατρός Σαλβαδόρ Αλλιέντε, μετέπειτα πρόεδρος της χώρας, συναγωνιστής και φίλος του ποιητή Νερούδα.
Το γεγονός εκείνο που σημάδεψε καθοριστικά τη ζωή, τους αγώνες και την ποίηση των λαών της Λ. Αμερικής στον 20ό αιώνα ήταν η νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση στην Κούβα. Προηγήθηκαν αλλά και ακολούθησαν σημαντικοί λαϊκοί αγώνες, άλλοτε επιτυχείς, άλλοτε όχι. Όλοι τους, όπως ήταν φυσικό, άσκησαν τεράστια επίδραση στην ποίηση, στη λογοτεχνία.
Μνημονεύουμε μερικούς: το 1954 ανατράπηκε από τους μισθοφόρους της CIA η προοδευτική κυβέρνηση Άρμπενς στη Γουατεμάλα η οποία είχε επιχειρήσει να πραγματοποιήσει αγροτική μεταρρύθμιση και για το λόγο αυτό βρέθηκε σε τροχιά σύγκρουσης με τα συμφέροντα της United Fruit Co. Το 1966 στην Κολομβία δολοφονήθηκε ο αντάρτης ιερέας Καμίλο Τόρες. Το 1967 βρήκε το θάνατο στη Βολιβία ο Τσε.
Το 1979, μετά από δεκαετίες σκληρών αγώνων, οι αντάρτες Σαντινίστας ανέτρεψαν το μακρόχρονο, αιμοσταγές δικτατορικό καθεστώς. Το 1989, όταν στην Ευρώπη προσπαθούσαν να μας πείσουν για το «τέλος της ιστορίας», στο Σαλβαδόρ οι αντάρτες συνέχιζαν τον τιτάνιο αγώνα τους ενάντια στη δικτατορία η οποία δεν δίσταζε να βομβαρδίζει τις φτωχογειτονιές της πρωτεύουσας. Την ίδια χρονιά το Φεβρουάριο ο λαός της Βενεζουέλας ξεσηκωνόταν ενάντια στα απάνθρωπα μέτρα λιτότητας που είχε επιβάλλει το ΔΝΤ και η κυβέρνηση της χώρας. Η εξέγερση αντιμετωπίστηκε από το στρατό με πάνω από 3000 νεκρούς.
Μια ξεχωριστή στιγμή των λαϊκών αγώνων που επέδρασε ιδιαίτερα στο έργο του ποιητή Πάβλο Νερούδα και όχι μόνο, υπήρξε βέβαια η τρίχρονη κυβέρνηση της «Λαϊκής Ενότητας» στη Χιλή, 1970-1973. Η κυβέρνηση αυτή, υπό τον πρόεδρο Σαλβαδόρ Αλλιέντε τόλμησε να έρθει αντιμέτωπη με τα πολυεθνικά μονοπώλια. Τόλμησε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα εθνικοποιήσεων των στρατηγικών τομέων της οικονομίας της χώρας και, στη βάση αυτών, να αρχίσει την αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου σε όφελος των φτωχών και των αδικημένων. Εθνικοποίησε τη βασική πλουτοπαραγωγική πηγή της χώρας, το χαλκό, που τον λυμαίνονταν οι πολυεθνικές των ΗΠΑ. Η λαϊκή κυβέρνηση Αλλιέντε δίστασε δυστυχώς να εξοπλίσει την εργατική και λαϊκή πολιτοφυλακή και έτσι βρέθηκε άοπλη και αδύναμη μπροστά στην τρομοκρατία της αντίδρασης, μπροστά στο στρατιωτικό πραξικόπημα που πραγματοποίησε η ολιγαρχία του πλούτου με τη βοήθεια και καθοδήγηση των ΗΠΑ.
Στον αγώνα αυτό ο ποιητής Νερούδα ήταν παρών. «Μια φορά ακόμα σκέφτηκα πως έπρεπε να τους υπερασπιστώ. Υπερασπιστώ… Υπερασπιστώ… Τι παράξενη λέξη! Να υπερασπιστώ τον άνθρωπο, το λαό, τον αριθμό της φυλής, το κύτταρο της πατρίδας, να το υπερασπιστώ από άλλους ανθρώπους. Σ’ άλλα χώματα πρέπει να τον υπερασπιστείς από τον πόλεμο, από τα άγρια θηρία. Εδώ πρέπει να τον υπερασπιστούμε απ’ τη θανάσιμη μιζέρια, την πείνα, την αρρώστεια, την εγκατάλειψη. Πρέπει να τον υπερασπιστούμε από κείνους που τον εκμεταλλεύονται και του επιτίθενται, από κείνους που όταν δεν μπόρεσαν να τον μεταβάλουνε σε δούλο, γεμάτοι λύσσα και μίσος, ψάχνουνε για συνενόχους που προδίνουνε και διαιρούν»[2].
Το 1969 μιλώντας σε συνέντευξη τύπου ο ποιητής και συνάμα γερουσιαστής του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής Νερούδα υπογράμμιζε: «Θα υποστηρίζουμε πάντα το πρόγραμμα κάθε κόμματος που θα έχει ένα επαναστατικό και ρεαλιστικό περιεχόμενο. Όσο για τη βιομηχανία, εμείς είμαστε ενάντια στα μονοπώλια, είμαστε ενάντια στις τοποθετήσεις στον τόπο μας των ξένων κεφαλαίων που έκαναν να βαρύνει μια κεφαλαιοκρατική πολιτική στη χώρα μας… Εμείς υποστηρίζουμε την εκβιομηχανοποίηση της χώρας μας, χωρίς να αποδεχτούμε, φυσικά, όπως είπα χτες, την εκμετάλλευση του προλεταριάτου μας»[3].

Στις σημερινές, δύσκολες στιγμές που περνά η χώρα μας και ο λαός, ας κρατήσουμε τη συμβολή του ποιητή. Ας μην ξεχνάμε τη διδαχή της ιστορίας και της ποίησης. Το καλύτερο αύριο δεν θα έρθει με την υποβολή διαπιστευτηρίων στην Ουάσιγκτον και στο Βερολίνο. Το καλύτερο αύριο μπορεί να έρθει μόνο με τον ενωμένο, ανυποχώρητο λαϊκό αγώνα. Οι καλύτερες μέρες μπορούν να έρθουν αν προσπαθήσουμε κοπιαστικά για να συγκροτηθεί ένα λαϊκό μέτωπο, ένα δημοκρατικό, πατριωτικό μέτωπο το οποίο θα τα βάλει με τους κάθε λογής δυνάστες, όποιοι κι αν είναι αυτοί: είτε είναι η εγχώρια ολιγαρχία, είτε το ΔΝΤ, η τρόικα, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ.
Επειδή θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι το έργο αυτό φαντάζει σήμερα πολύ δύσκολο, ίσως και ακατόρθωτο, ας θυμηθούμε το Νερούδα που απευθυνόμενος στους αμερικανοστήρικτους δικτάτορες της Λ. Αμερικής έγραφε: «τι μπορείς εσύ καταραμένε, ενάντια στον αγέρα;». Για να συμπληρώσει σε άλλη ευκαιρία με ειρωνικό τρόπο: «η ποίηση είναι πολύ επικίνδυνη για τις καλές κυβερνήσεις».
Ας αντλήσουμε λοιπόν επαναστατική αισιοδοξία από τη λατινοαμερικάνικη ποίηση. Ας αντλήσουμε αισιοδοξία από την αγάπη για τη ζωή, για τη βροχή, τον ήλιο, για τη μυρωδιά του χώματος, το χρώμα του χαλκού, το «κρασί της πατρίδας», από την αγάπη για τον άνθρωπο".

---

[1] Βλ. Π. Νερούδα, Άπαντα, τ. 1, Αθήνα, εκδ. Άλμπατρος, χ.χρ., σελ. 211.
[2] Βλ. Π. Νερούδα, Άπαντα, τ. 1, Αθήνα, εκδ. Άλμπατρος, χ.χρ., σελ. 171.
[3] Βλ. Π. Νερούδα, Άπαντα, τ. 1, Αθήνα, εκδ. Άλμπατρος, χ.χρ., σελ. 185.